Hoe herken je faalangst bij een kind of jongere?

Faalangst kan zich in verschillende situaties voordoen en iedereen kan er last van hebben. Bijvoorbeeld bij het maken van een toets, het geven van een presentatie, bij het ondernemen van iets nieuws of voeren van een gesprek.

Faalangst is de angst om te falen. Je bent bang dat iets niet gaat lukken of dat je iets niet kan. Er is onvoldoende vertrouwen om iets tot een goed resultaat te kunnen brengen. Je kunt bijvoorbeeld denken dat je negatief beoordeeld zult worden, dat je niet slim genoeg bent of dat iets negatieve gevolgen zal hebben.

Faalangst kan zich uiten op lichamelijk, psychologisch en gedragsmatig vlak. Hieronder staan de verschillende symptomen die een signaal kunnen zijn.

LICHAMELIJK

• snelle hartslag
• zweten
• trillen
• hoofdpijn
• buikpijn
• misselijkheid
• gespannenheid
• snelle ademhaling
• slaapproblemen

PSYCHOLOGISCH

• piekeren
• negatief zelfbeeld
• verlegenheid
• zich vergelijken met anderen
• moeite met concentreren

GEDRAG

• uitstellen
• vermijden
• onderpresteren
• perfectie nastreven
• blokkeren

Elk persoon is anders, dus faalangst kan zich ook op verschillende manieren uiten en de ernst kan variëren. Ook kan het afhankelijk zijn van de situatie. Je kunt bijvoorbeeld faalangst hebben voor een wiskunde toets, maar niet voor een rijexamen.

Neem bijvoorbeeld het verhaal van Sophie. Sinds dat Sophie in de brugklas zit, ervaart ze druk om goed te presteren. Ze voelt een angst om te falen en is bang voor wat er zou gebeuren wanneer ze niet aan de hoge eisen (van zichzelf en haar omgeving) kan voldoen. Tijdens een wiskundetoets loopt de druk zo bij haar op dat ze niet meer goed na kan denken. Haar handen trillen, ze begint te zweten, haar hart klopt snel en ze ademt oppervlakkig. Ze maakt zich zorgen of ze nog wel de juiste antwoorden weet, blokkeert en kan zich niet goed concentreren. Uiteindelijk probeert ze krampachtig nog wat antwoorden in te vullen. Naderhand twijfelt ze of ze zich bij de volgende wiskundetoets niet beter ziek kan melden.

Over het algemeen hebben we allemaal wel eens last van faalangst en kan een bepaalde mate van spanning ervoor zorgen dat we beter kunnen presteren. Echter wanneer het je belemmert en het terugkerende klachten veroorzaakt, zoals in het geval van Sophie, is het belangrijk om er niet langer mee rond te blijven lopen.

Wil je weten of een kind belemmerd wordt door faalangst? Neem dan contact met mij op. Ik kijk graag mee om dit te onderzoeken en geef adviezen hoe het kind meer vanuit ontspanning en vertrouwen situaties aan kan gaan.