Uitstellen.... Dat doen toch alleen luie mensen?

Dat zou je kunnen denken wanneer je iemand een taak uit ziet stellen. “Nee, ik ben er nog niet aan toegekomen”, “Deze week is het echt af”, “Sorry, er kwam van alles tussen”. Het kan zelfs zijn dat iemand zijn doelen, verlangens of dromen blijft uitstellen. “Als ik straks de rust heb, dan ga ik eens kijken welke baan echt bij mij past”. Uitstelgedrag kan overkomen alsof iemand het niet belangrijk vindt of niet gemotiveerd is. Maar als je gaat doorvragen en gaat kijken wat er echt achter zit, blijkt iets anders de oorzaak te zijn van het uitstelgedrag. Heel vaak gaat het namelijk om angst.

En eigenlijk is dat ook goed te begrijpen wanneer je snapt hoe onze hersenen werken. Die willen het liefst blijven doen wat je altijd al deed. Zodat je in je comfortzone blijft. Dat is bekend, dat is vertrouwd. Uitstelgedrag doet zich vaak voor wanneer je iets gaat doen wat buiten je comfortzone ligt, wat gepaard kan gaan met angst om het niet te kunnen, met angst om de verkeerde keuze te maken, met angst om afgewezen te worden, etc. Het uitstellen voelt dan als een soort escape omdat je even niet met die angst hoeft te zijn, want dat voelt helemaal niet fijn.

PERFECTIONISME EN UITSTELGEDRAG

Ik had ook last van uitstelgedrag en besefte me pas later dat dit samenhing met mijn perfectionisme. Doordat ik het graag goed wilde doen en daarmee de lat zo hoog legde voor mezelf, ging ik er bij voorbaat al van uit dat het me niet zou lukken. Daardoor ging ik uitstellen. Ook had ik het gevoel dat er meer voorbereiding nodig was om het goed genoeg te laten zijn. Dit kost ook meer tijd. Voor mij was uitstelgedrag ook iets dat ik moeilijk bespreekbaar kon maken. Want een ander deed het vrij gemakkelijk terwijl ik me belemmerd voelde door mijn angst.

Uitstelgedrag is een van de kenmerken waar je perfectionisme aan kunt herkennen. Dit kan natuurlijk bij volwassenen zo zijn, maar ook bij kinderen kan het zo zijn dat ze iets alleen (willen) doen als ze het perfect kunnen doen. Denk bijvoorbeeld aan een kind dat lange tijd niet wil oefenen met fietsen zonder zijwieltjes. Ik doe het of niet (ik stel het uit) of ik doe het meteen perfect.

Uitstelgedrag heeft in dit geval dus helemaal niets te maken met luiheid. Diegene wil het juist erg goed doen, maar wordt belemmerd in het uitvoeren van de actie.

OMGAAN MET UITSTELGEDRAG

Wanneer je aan de slag gaat met de onderliggende angst, zul je merken dat ook het uitstelgedrag minder wordt. Je krijgt meer zelfvertrouwen en zet een helpende overtuiging ervoor in de plaats.

Wil je weten of jij of jouw kind belemmerd wordt door perfectionisme, neem dan contact met mij op. Ik neem graag de tijd om te luisteren naar jullie ervaringen.